Ένα άρθρο του Ζαχαρία Στάμου για την πρωτοβουλία «Ελλάδα Ξανά»
Πριν από μερικές μέρες, παρουσιάστηκε η πρωτοβουλία «Ελλάδα Ξανά» («Rebrain Greece») από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η οποία φιλοδοξεί να φέρει πίσω τους νέους που εγκατέλειψαν τη χώρα στα χρόνια της κρίσης. Η συγκεκριμένη δράση είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα επαναπατρισμού 500 Ελλήνων με υψηλή επιστημονική γνώση που εργάζονται ήδη στο εξωτερικό.
Το «Rebrain Greece» αφορά κατόχους μεταπτυχιακού ή διδακτορικού τίτλου σπουδών, ηλικίας 28-40 ετών και προσφέρει ελάχιστη μικτή μηνιαία αμοιβή 3.000 ευρώ. Η διάρκεια εργασίας θα είναι τουλάχιστον 2 έτη, κατά την οποία τον πρώτο χρόνο το Υπουργείο Εργασίας θα επιδοτεί το 70% του μισθού (2.100 ευρώ). Στόχος είναι η Ελλάδα να διασυνδεθεί με τους Έλληνες της διασποράς που διαπρέπουν, ώστε αυτοί να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στις ελληνικές επιχειρήσεις σε τομείς κυρίως των νέων τεχνολογιών, όπου παρατηρείται σχετική έλλειψη.
Το γεγονός ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να έρθει σε επαφή με Έλληνες υψηλής ειδίκευσης, που διακρίνονται στο διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον, είναι θετικό. Ενδεχομένως, κάποιοι επιστημονικοί μετανάστες να επιστρέψουν και να μεταφέρουν πίσω τις γνώσεις που απέκτησαν και τις διασυνδέσεις που έχουν, ώστε να συμβάλλουν στην επανεκκίνηση της οικονομίας. Ωστόσο, το κίνητρο που προσφέρεται περιορίζεται στην κλασσική επιδοματική λογική, η οποία συνήθως δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας και δε συμβάλλει σε διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.
Επιπλέον, η έλλειψη θέσεων εργασίας υψηλής αμοιβής δεν αποτέλεσε το μόνο λόγο μετανάστευσης. Επιπρόσθετοι λόγοι ήταν η έλλειψη αξιοκρατίας και περισσοτέρων επαγγελματικών ευκαιριών, τα προβλήματα οργάνωσης και η διαφθορά. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία δεν φαίνεται να μετασχηματίζει το παραγωγικό μοντέλο, ενώ ο μικρός αριθμός των συμμετεχόντων και ο περιορισμένος χρονικός ορίζοντας του «προγράμματος» δεν μπορεί να δημιουργήσει κλίμα αισιοδοξίας. Επίσης, απογοητευτικό είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τους νέους εξειδικευμένους επιστήμονες που διαμένουν στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η χώρα μας έχει ανάγκη από εργαζομένους με υψηλές δεξιότητες, ώστε να γίνει ανταγωνιστική στο διεθνές περιβάλλον. Για να γίνει αυτό η Ελλάδα χρειάζεται να προσελκύσει επενδύσεις, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με τη μείωση των φορολογικών συντελεστών, τη σταθερότητα του θεσμικού πλαισίου και τη δυνατότητα των τραπεζών να τροφοδοτήσουν με χρήμα την αγορά. Είναι απαραίτητο ένα νέο πλαίσιο αναφοράς που θα συμπαρασύρει τις συμπεριφορές των πολιτών και τις πρακτικές των επιχειρήσεων και θα δημιουργήσει εμπιστοσύνη. Αν γίνουν τα παραπάνω, θεωρώ ότι θα είναι πιθανότερο να επιτευχθεί το «Rebrain Greece».
