Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας για μια πορεία ανοιχτών οριζόντων…
Γράφει ο Αθανάσιος Κων. Δεβετζίδης, Δημότης Δέλτα, Θεολόγος με Μaster Κοινωνιολογίας, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας & Εκπαιδευτής Ενηλίκων. Ιστοσελίδα: http://akdev.weebly.com , e-mail: [email protected]
Στη σύγχρονη εποχή το άτομο δέχεται ποικίλες προκλήσεις για τη ζωή και τη σταδιοδρομία του, το οικογενειακό-φιλικό περιβάλλον του – οι λεγόμενοι “σημαντικοί άλλοι” , οι επιδράσεις των νέων τεχνολογιών και ακόμη οι διεργασίες της παγκοσμιοποίησης όπως η διεθνοποίηση της οικονομίας κι όχι μόνο, έχουν σημαντικές επιδράσεις στη συγκρότηση του τρόπου σκέψης, στις επαγγελματικές επιλογές και στη λήψη – υλοποίηση των αποφάσεων.
Οι διαρκείς μεταβολές και εξελίξεις, ο καταιγισμός αντιφατικών πληροφοριών, η γραφειοκρατία, η απορρύθμιση των εργασιακών δικαιωμάτων, η έκπτωση των ηθικών αξιών και γενικά η διάχυτη αβεβαιότητα καθιστούν το άτομο ευάλωτο. Οι σημερινές συνθήκες της διαρκούς υφεσιακής και πολυεπίπεδης κρίσης δείχνουν να λειτουργούν διαλυτικά για την ανάληψη κάποιας θετικής πρωτοβουλίας. Σε κάθε εποχή υπάρχουν δυσκολίες και προκλήσεις… με την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, σήμερα, διαθέτουμε σημαντικά εργαλεία ενίσχυσης, ενθάρρυνσης, υποστήριξης όπως η Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας.
Η επαγγελματική συμβουλευτική ως επιστημονική πειθαρχία είναι ένας σχετικά καινούργιος επιστημονικός κλάδος (αναπτύχθηκε σημαντικά με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου) με σκοπό να βοηθήσει το άτομο να λαμβάνει αποφάσεις για το μέλλον του. Πρόκειται για διακριτό κλάδο της Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, έτσι, για θέματα ψυχικής υγείας αρμόδιοι είναι οι Ψυχολόγοι, ενώ για την Επαγγελματική Συμβουλευτική ή την Συμβουλευτική στον Επαγγελματικό Προσανατολισμό οι Σύμβουλοι Σταδιοδρομίας. Στην Ελλάδα ο θεσμός αρχίζει να καθιερώνεται από το 1985 και μετά με την ίδρυση και της Ελληνικής Εταιρίας Συμβουλευτικής (http://www.elesyp.gr/).
Όπως αναφέραμε σχετικά και σε προηγούμενο άρθρο μας για τη δια βίου μάθηση, λόγω των τεχνοεπιστημονικών εξελίξεων και αλλαγών χρειάζεται τακτικά μια αναθεώρηση και μια επανατοποθέτηση όχι μόνο για τις γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις του ατόμου για την θέση του στην αγορά εργασίας αλλά και για τον ρόλο του ως ενεργό πολίτη. Η ύπαρξη μόνιμων, ολοκληρωμένων και ποιοτικών δομών και θεσμών δια βίου μάθησης και δια βίου συμβουλευτικής είναι υποχρέωση της πολιτείας και ιδίως των τοπικών αρχών, προκειμένου να υπάρξει τοπική ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή, όπως επισημαίνουν διεθνείς οργανισμοί (ΟΟΣΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση-ELPGN, UNESCO, UNRISD). Όπου ως κοινωνική συνοχή δεν εννοούμε τόσο την επιδοματική – προνοιακή πολιτική αλλά την εμπιστοσύνη ανάμεσα στους πολίτες και την διοίκηση και την δυνατότητα υπέρβασης των συνθηκών που δημιουργούν τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Σύμφωνα, με την περιγραφή του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τη δια βίου καθοδήγηση αυτή περιγράφεται ως η διαδικασία από “μια σειρά από δραστηριότητες που παρέχουν στους πολίτες κάθε ηλικίας και σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή της ζωής τους, τα εφόδια να προσδιορίζουν τις δυνατότητες, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα τους, να λαμβάνουν αποφάσεις για την εκπαίδευση, κατάρτιση και απασχόληση τους και να διαχειρίζονται την προσωπική τους σταδιοδρομία στη μάθηση, την εργασία και άλλους τομείς στους οποίους αποκτώνται ή/και χρησιμοποιούνται οι εν λόγω δυνατότητες και ικανότητες”(ELPGN, 2014). Από τον παραπάνω ορισμό είναι σαφές ότι η επαγγελματική Συμβουλευτική δεν απευθύνεται μόνο σε μαθητές (για τις σπουδές τους) ή μόνο σε ανέργους (εύρεση εργασίας) αλλά σε κάθε άνθρωπο (αλλαγή επαγγέλματος, αντιμετώπιση εργασιακών προβλημάτων κλπ)
Σε τοπικό επίπεδο πάροχοι επαγγελματικής συμβουλευτικής είναι ο ΟΑΕΔ (Κατάστημα Ιωνίας, μόνο όμως για τους κατόχους δελτίου ανεργίας σε ισχύ), το Διαδημοτικό Κέντο Επαγγελματικης Κατάρτισης “Νεφέλη” (στο πλαίσιο υλοποίησης ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και πάλι κυρίως για τους ανέργους) και δευτερευόντως η συμβουλευτική που εφαρμόζεται στους εκπαιδευόμενους του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) στα Διαβατά. Βέβαια, κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να απευθυνθεί και σε ιδιώτη σύμβουλο.
Από τα παραδείγματα αυτά είναι προφανές ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της υφιστάμενης κατάστασης για τη Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας στον δήμο Δέλτα, ίσως τα πολυσυζητημένα υπό σύσταση “Κέντρα Κοινότητας” να συμβάλλουν σε αυτήν την αναγκαία αναβάθμιση και επέκταση για ΌΛΟΥΣ τους πολίτες, αλλά θα πρέπει να αποφευχθούν λάθη, όπως με τα δημοτικά Κέντρα Δια Βίου Μάθησης, να μην εξαρτώνται όλα από το ΕΣΠΑ αλλά να αναπτυχθούν συνέργειες, υποδομές, προσωπικό, ώστε και οι πολίτες να διαθέτουν ανοικτή και διαρκή πρόσβαση στις πολύτιμες αυτές υπηρεσίες.
Παράλληλα, ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) έχει αναπτύξει δωρεάν εργαλεία μέσω διαδικτυακών εφαρμογών για την εξ αποστάσεως συμβουλευτική στήριξη εφήβων και ενηλίκων, περισσότερα μπορεί να βρει κάθε ενδιαφερόμενος στον σύνδεσμο http://www.eoppep.gr/index.php/el/work-guidance-and-consulting/developing-careers-adult.
Τέλος, επειδή και το θέμα μας είναι αρκετά ευρύ και σύνθετο θα επανέλθουμε με νεότερο άρθρο μας όχι μόνο για ζητήματα χάραξης πολιτικής αλλά και με πρακτικά παραδείγματα από την ελληνική και διεθνή εμπειρία με σκοπό να αναδείξουμε τα πολλαπλασιαστικά οφέλη της Συμβουλευτικής Σταδιοδρομίας για τους νέους και τους ενήλικες στην εκπαίδευση, την εργασία και την κοινωνική πρόοδο.
