Διαβατά 1964 – Στου Προφήτη Ηλία γράφει ο Μάκης Ιωσηφίδης
Δευτέρα 19 Ιουλίου 1964, παραμονή της γιορτής του προφήτη Ηλία. Τα χωριά της δυτικής Θεσσαλονίκης αδειάζουν. Ο κόσμος των χωριών του κάμπου της Σαλονίκης μεταφέρεται στην περιοχή ‘’Νταμάρι’’, στον παλιό δρόμο Θεσσαλονίκης Κιλκίς, πριν από την εγκαταλειμμένη σήμερα βαριά μεταλλική σιδηροδρομική γέφυρα του Γαλλικού ποταμού, στον παλιό δρόμο Θεσσαλονίκης Κιλκίς.
Η μεταφορά γίνεται με οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο, με κάρα, τρακτέρ, αυτοκίνητα, λεωφορεία της γραμμής ακόμα και με ποδήλατα κάποιοι νεότεροι. Το τραίνο Θεσσαλονίκης-Αλεξανδρούπολης σταματά στο σταθμό των Διαβατών και παραλαμβάνει τα νιάτα των Διαβατών και της Νέας Μαγνησίας για τον ίδιο προορισμό. Επόμενη στάση στο σταθμό του Γαλλικού. Νέα παιδιά γεμάτα κέφι ταξιδεύουν για να γιορτάσουν τη μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας. Κατάληξη όλων το ‘’Νταμάρι’’.
Λίγο πριν το μεσημέρι και η περιοχή γεμίζει. Χιλιάδες άνθρωποι από τα χωριά μας ήρθαν να προσκυνήσουν τον Άγιο των βουνών. Οι οικογένειες και οι παρέες κατά χωριό πιάνουν θέση στους πρόποδες του βουνού ‘’Καρδακλή’’ και ‘’το στρώνουν’’. Άλλοι πιάνουν τραπέζι στην ταβέρνα του Καλλίνικου με το τζουκ μποξ.
Οι μεγάλης ηλικίας άνθρωποι προσκυνούν στο κάτω εκκλησάκι που βρίσκεται χαμηλά δίπλα στην ταβέρνα. Ουρές με τα παγούρια για να πάρουν το αγίασμα που ρέει από μια σωλήνα δίπλα στο εκκλησάκι.
Οι νεότεροι ανεβαίνουν στο βουνό για να προσκυνήσουν στο ορεινό εκκλησάκι. Η διαδρομή δύσκολη. Κάπου κάπου στο ανηφορικό μονοπάτι ξεπετάγεται καμία σαύρα αλλά και κανένα φίδι που προκαλεί φωνές τρόμου. Χαλάλι όλα όμως. Το τέλος της διαδρομής, τούς αποζημιώνει. Το εκκλησάκι πάνω στην κορφή αστράφτει από τα λιανοκέρια και η θέα μοναδική. Με ευλάβεια όλοι ανάβουν το κεράκι τους και προσκυνούν την εικόνα του Αγίου.
Σε λίγο αρχίζει η κάθοδος.
Οι παρέες τρώνε και πίνουν και σε λίγο αρχίζει το γλέντι. Στους πανωδιαβατιανούς ο Σπύρος Ιστίκογλου με το ακορντεόν του και ο Γιώργος Κοσμίδης (‘’Φούφκας’’) με την κιθάρα του δίνουν το έναυσμα. Λαϊκά και ρεμπέτικα, συρτά και τσάμικα δίνουν και παίρνουν.
Πλανόδιοι οργανοπαίχτες περιφέρονται ανάμεσα στις άλλες παρέες. Οι παραγγελιές και η χαρτούρα δίνουν και παίρνουν.
Στην ταβέρνα του Καλλίνικου γίνεται χαμός. Το τζουκ μποξ παίζει τις επιτυχίες της εποχής και αρχίζουν οι ζεϊμπεκιές.
Τα παιδιά παίζουν ξένοιαστα. Κάποια απ’ αυτά κάνουν μπάνιο στις γκιόλες του Γαλλικού. Πλανόδιοι πραματευτάδες απλώνουν την πραμάτειά τους αποτελούμενη κυρίως από μικροπράματα, παιδικά παιχνίδια κτλ. Ο κόσμος σεργιανίζει και ψωνίζει.
Οι νέοι και οι νέες κάνουν τη βόλτα τους πάνω-κάτω στο δρόμο κάτω από το άγρυπνο και αυστηρό βλέμμα των γονιών τους, ιδιαίτερα των κοριτσιών. Παρ’ όλ’ αυτά όμως τα νιάτα βρίσκουν τον τρόπο να επικοινωνούν. Οι κρυφές ματιές δίνουν και παίρνουν και κάποιοι πιο τολμηροί βρίσκουν τον τρόπο να δώσουν στην καλή τους το ραβασάκι τους.
Κατά το απογευματάκι γίνονται φυσιολατρικοί περίπατοι κατά παρέες στις πλαγιές του βουνού ή στην κοίτη του Γαλλικού. Τις όμορφες στιγμές κάπου-κάπου τις διαταράσσει το τραίνο που περνά και προσθέτει άλλη μια πινελιά γραφικότητας στο τοπίο. Δεν λείπουν βέβαια και οι μικροκαβγάδες υπό την επήρεια του αλκοόλ από απλές παρεξηγήσεις ανάμεσα σε παρέες διαφορετικών χωριών.
Όταν αρχίζει να σουρουπώνει οι οικογένειες μαζεύουν τα πράγματά τους και αποχωρούν ανταλλάσσοντας ευχές. ‘’Και του χρόνου νάμαστε καλά και να ξαναπροσκυνήσουμε τον Άγιο…’’.
20 Ιουλίου ανήμερα της γιορτής έρχονται και άλλοι προσκυνητές, λιγότεροι από την παραμονή. Γίνεται η θεία λειτουργία στην οποία παίρνουν μέρος δύο έως πέντε δεσποτάδες και καμιά δεκαπενταριά ιερείς. Μετά το μεσημέρι, αποχωρούν όλοι και ο τόπος ερημώνει.
Στιγμές … όμορφες … μαγευτικές … ανεξίτηλα χαραγμένες στο ασπρόμαυρο φιλμ της μνήμης…
Ιωσηφίδης Μάκης
Δάσκαλος-Κιλκίς
