Σε πλήρη λειτουργία βρίσκονται, ήδη, τρία από τα κέντρα καταγραφής και ταυτοποίησης σε Μυτιλήνη, Λέρο και Χίο, ενώ εντός των ερχόμενων ημερών θα είναι έτοιμα τα κέντρα σε Σάμο και Κω. Όμως το κέντρο στην Κω θα λειτουργήσει με μικρή καθυστέρηση, λόγω της παροδικής αναστολής των εργασιών ως αποτέλεσμα των αρχικών αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας. Συγχρόνως, η χώρα έχει πλέον στα χέρια της το σύνολο των 100 μηχανημάτων Euroduc, τα οποία θα επιτρέψουν τη βέλτιστη λειτουργία της διαδικασίας καταγραφής των προσφύγων και των παράτυπων μεταναστών που φθάνουν στη χώρα.
Μιλώντας το πρωί στον τηλεοπτικό σταθμό «Σκάϊ» ο γενικός γραμματέας Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής, Βασίλης Παπαδόπουλος, ξεκαθάρισε πλήρως τον τρόπο λειτουργίας των κέντρων καταγραφής, μετεγκατάστασης καθώς και των προαναχωρησιακών κέντρων, προσθέτοντας ότι κατά την αυριανή συνάντηση για το προσφυγικό, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, αναμένεται να αποσαφηνισθεί τι μέλλει γενέσθαι με τους συνοριακούς ελέγχους μεταξύ των κρατών – μελών της ευρωπαικής Ένωσης.
Σε ό,τι αφορά στη λειτουργία των κέντρων καταγραφής και ταυτοποίησης, εκεί θα γίνεται ένας αρχικός διαχωρισμός μεταξύ προσφύγων και μεταναστών, αλλά και ευάλωτων ομάδων και ασυνόδευτων ανηλίκων, των οποίων ο αριθμός έχει αυξηθεί τους τελευταίους μήνες. Όπως επισήμανε ο κ. Παπαδόπουλος ο χρόνος παραμονής στα κέντρα καταγραφής στα νησιά θα είναι ο μικρότερος δυνατός, διευκρινίζοντας ότι σύμφωνα με το επιχειρησιακό πλάνο που έχει υποβάλλει η Ελλάδα στην ΕΕ, θα γίνει προσπάθεια, ώστε ο χρόνος παραμονής των αλλοδαπών στα κέντρα να μην ξεπερνά τις τρεις ημέρες. «Αυτή είναι η πρόθεσή μας, ώστε να μην επιβαρύνονται (σ.σ. τα νησιά) και να μην έχουμε εγκλωβισμό των ανθρώπων στα νησιά», είπε χαρακτηριστικά.
Στα κέντρα στην ενδοχώρα, διευκρίνισε ότι θα παραμένει κόσμος για το μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Τα κέντρα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για προσωρινή παραμονή όσων πρόκειται να μετεγκατασταθούν.
«Η μετεγκατάσταση των προσφύγων έχει ξεκινήσει με αργούς ρυθμούς, αλλά θα επιταχυνθεί», είπε και διευκρίνισε ότι «θέλουμε κέντρα για τους ανθρώπους που δε θα παραμείνουν στην Ελλάδα, αλλά θα φύγουν προς την Ευρώπη». Επίσης, στην ενδοχώρα θα υπάρχουν και κέντρα για όσους πρόκειται να επιστρέψουν οικειοθελώς στις χώρες καταγωγής τους. Σε όλα τα κέντρα, σημείωσε ο κύριος Παπαδόπουλος, θα παρέχεται ό,τι χρειάζεται για να ζει κάποιος αξιοπρεπώς, δηλαδή σίτιση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αλλά και παροχές προς τα παιδιά, όπως ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
Απευθυνόμενος προς τους δημάρχους και συμμεριζόμενος τη σχετική ανησυχία τους, διευκρίνισε «δεν είναι στις προθέσεις του υπουργείου να δημιουργήσει μόνιμους καταυλισμούς, διότι τέτοιες δομές δε μπορούν να ενσωματωθούν στις τοπικές κοινωνίες».
Οι ανάγκες για μεγαλύτερης διάκρειας διαμονή θα καλυφθούν μέσα από το πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου που εκπονεί η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, το οποίο εκτελείται με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση προς την Ελλάδα και αφορούν διαμερίσματα σε όλη τη χώρα, εκτός από τη Θράκη.
Αναφορικά με τη δυσαρέσκεια που έχει εκφρασθεί από δημάρχους, Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων και την ΚΕΔΕ, σημείωσε ότι τους ζητήθηκε να υποδείξουν χώρους, με την επισήμανση της αναγκαιότητας για εύρεση χώρων εν όψει του ενδεχόμενου κινδύνου εγκλωβισμού ανθρώπων στην ελληνική επικράτεια. Όμως, όπως είπε, «δε μας έχουν υποδειχθεί κατάλληλοι χώροι. Στρατόπεδα επιλέχθηκαν λόγω της άμεσης δυνατότητας υλοποίησης. Οι χώροι που έχουν επιλεγεί είναι κατάλληλοι γι’ αυτό που θέλουμε. Θέλουμε χώρους εντός του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος των μεγάλων πόλεων, γιατί πραγματικά μόνο οι χώροι αυτοί προορίζονται για προσωρινή εγκατάσταση ανθρώπων».
Σε ό,τι αφορά στους χώρους που χρησιμοποιήθηκαν περιστασιακά στην Αττική, διευκρίνισε ότι τα αθλητικά κέντρα, το Ελληνικό και όσοι χώροι χρησιμοποιήθηκαν περιστασιακά, δεν είναι κατάλληλοι για διαμονή ανθρώπων πέρα των 2-4 ημερών. «Εάν κλείσουν τα σύνορα, θα χρειασθούμε λίγες περισσότερες ημέρες μέχρι να μετεγκατασταθούν οι πρόσφυγες», είπε.
Στην Αττική, τη βασική δομή του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής αποτελούν ο Ελαιώνας, για όσους προορίζονται για μετεγκατάσταση, και ένας χώρος στο Αττικό Άλσος, για όσους προορίζονται για εθελούσια επιστροφή. «Και οι δυο δομές λειτουργούν χωρίς να έχει υπάρξει πρόβλημα στις τοπικές κοινωνίες. Αυτό θέλουμε να συμβεί και με τα άλλα δυο κέντρα που κατασκευάζονται άμεσα» διευκρίνισε και προσέθεσε: «Ζητάμε από όλους τους δήμους να υποδειχθούν χώροι, διότι ούτε θέλουμε να βάλουμε μεγάλους πληθυσμούς στα κέντρα και έτσι κι αλλιώς θέλουμε να είναι διασπαρμένοι. Τα συγκροτήματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης καλούνται αυτή τη στιγμή να φέρουν το βάρος της προσωρινής εγκατάστασης ανθρώπων».
Σχετικά με τα προαναχωρησιακά κέντρα, σημείωσε ότι δεν έχουν σταματήσει να λειτουργούν, απλά λειτουργούν σε μικρότερο βαθμό από το παρελθόν. Στα κέντρα αυτά, θα πρέπει να γίνουν βελτιώσεις, ώστε να είναι ανθρώπινες οι συνθήκες, διευκρίνισε. Σε αυτά εντάσσεται η Αμυγδαλέζα – που όμως έχει επικριθεί στο παρελθόν και γι’ αυτό δεν λειτουργεί ουσιαστικά – και τα κέντρα στην Κόρινθο, το Παρανέστι Δράμας και την Ξάνθη. Σχέδιο της κυβέρνησης είναι τα κέντρα αυτά να χρησιμοποιηθούν για όσους μετανάστες θα επιστρέφονται στο πλαίσιο της Συμφωνίας Επανεισδοχής με την Τουρκία.
Διευκρινίζοντας όσα έχουν ειπωθεί για «κλείσιμο των συνόρων», είπε ότι «υπάρχει παρανόηση. Εμείς, όταν μιλάμε για κλείσιμο συνόρων, εννοούμε το κλείσιμο της Ειδομένης, που έτσι κι αλλιώς δεν είναι μια κανονικότητα. Είναι μια παράτυπη διαδικασία που έχει γίνει ανεκτή τους τελευταίους μήνες, λόγω των μεγάλων ροών. Η έξοδος μιας χώρας από το Σένγκεν δεν υπάρχει. Και δε μπορεί να γίνει».
Όπως είπε, «το μόνο που μπορεί να γίνει, στο σύνολο της Ευρώπης και όχι μόνο στην Ελλάδα, είναι η επιβολή συνοριακών ελέγχων. Όμως, η Ευρώπη δεν θέλει συνοριακούς ελέγχους. Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι η μη ύπαρξη συνοριακών ελέγχων έχει βοηθήσει και έχει αναπτύξει την ευρωπαϊκή οικονομία. Έχουν επιβληθεί ορισμένοι συνοριακοί έλεγχοι στη Γαλλία μετά το τρομοκρατικό κτύπημα, σε διάφορες εισόδους Σένγκεν μεταξύ των χωρών. Στην Ελλάδα, ήδη από το παρελθόν, έχουν επιβληθεί οιονεί έλεγχοι στα λιμάνια που συνδέουν με την Ιταλία. Δεν γίνονται, μεν, με το να επιδεικνύει ο καθένας το διαβατήριό του, αλλά γίνονται με άλλο τρόπο. Γι’ αυτό και δεν έχουμε πλέον ροές από το λιμάνι της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας προς την Ιταλία».
Σε ό,τι αφορά στη συνδρομή του ΝΑΤΟ στη διαχείριση των ροών, σημείωσε ότι «πράγματι η εμπλοκή του ΝΑΤΟ μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα και τριβές στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Αλλά θα πρέπει να καταλάβουμε ότι π.χ. η έρευνα και η διάσωση είναι μια κυριαρχική αρμοδιότητα ενός κράτους. Όμως, το ΝΑΤΟ δεν εμπλέκεται σε διμερείς διαφορές μεταξύ των χωρών. Το ΝΑΤΟ θα επιβλέπει τις αναχωρήσεις από τα τουρκικά παράλια και θα ενημερώνει την τουρκική ακτοφυλακή, έτσι ώστε να μην έρχονται προς την Ελλάδα. Η ενεργοποίησή του αποφασίσθηκε σε επίπεδο ευρωπαϊκής συνεννόησης για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Υπάρχουν επιφυλάξεις από πλευράς μας ως προς την αποδοτικότητα αυτού του μέτρου. Θα το δούμε στην πράξη».
