Στην προσπάθειά μου εδώ και χρόνια να καταγράψω την ιστορία της γενέτειράς μου που είναι τα Διαβατά Θεσσαλονίκης, μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω το έργο ανθρώπων που ανάλωσαν τη ζωή τους για να φωτίσουν την τοπική ιστορία της ευρύτερης περιοχής μας που είναι η δυτική Θεσσαλονίκη.
Αυτός που με συγκλόνισε με το συνολικό έργο του είναι ο 91χρονος σήμερα Τάσος Κολοκοτρώνης ο οποίος συνέγραψε μια σειρά βιβλίων φωτίζοντας με τις αναμνήσεις του την ιστορική πορεία της περιοχής μας σε θολές περιόδους όπως η δεκαετία του 1930, η ταραχώδης δεκαετία του 40 με τους πολέμους καθώς και το πρώτο μισό της δεκαετίας του 50. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το βιβλίο του για την ιστορία της γενέτειράς του που είναι η Νέα Μαγνησία. Η προσφορά του Τάσου αποκτά μεγαλύτερη διάσταση από το γεγονός ότι από το 1954 ζει μόνιμα στην μακρινή Αυστραλία.
Για να σκιαγραφήσω την προσωπικότητα και την αξία του συνολικού έργου του Τάσου Κολοκοτρώνη, θα παραθέσω σύντομο βιογραφικό του.
Ο Τάσος έζησε μια θυελλώδη ζωή σαν παραμύθι. Γεννήθηκε στις 17/9/1929 στη Νέα Μαγνησία. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από το Χαμιντιέ (Μουραντιέ) της Μαγνησίας της δυτικής Μικράς Ασίας. Το όνομα Κολοκοτρώνης προέρχεται από την ιστορική οικογένεια της Πελοποννήσου που κάποιοι απ’ αυτούς μετανάστευσαν στην Μ. Ασία και άλλαξαν για ευνόητους λόγους το όνομά τους σε Καραμπέτσογλου.
Πατέρας του Τάσου ήταν ο Πρόδρομος Κολοκοτρώνης. Το 1910 ο δεκαοχτάχρονος Πρόδρομος Καραμπέτσογλου τότε, για να αποφύγει την επιστράτευση των Τούρκων φεύγει κρυφά από το Χαμιντιέ και έρχεται στον Πειραιά με τελικό προορισμό τις ΗΠΑ. Στο προξενείο των ΗΠΑ δήλωσε ως επώνυμο το Κολοκοτρώνης και έφυγε στις ΗΠΑ. Έτσι το όνομα Κολοκοτρώνης επανήλθε. Το 1919 γύρισε στη Μ. Ασία και πολέμησε ως εθελοντής στον ελληνικό στρατό αλλά με την καταστροφή του 1922 και την ανταλλαγή των πληθυσμών ήρθε στην Ελλάδα. Παντρεύτηκε την Αγγελική Δελσίζη και το 1925 στη Ν. Μαγνησία άνοιξε το πρώτο προσφυγικό καφενείο του χωριού κοντά στις σιδηροδρομικές γραμμές. Με την Αγγελική απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον Βασίλη το 1925 (πέθανε το 1931 από ελονοσία σε ηλικία έξι ετών), τον Τάσο το 1929, την Γεωργία το 1931 (πέθανε από ελονοσία το 1936 σε ηλικία πέντε χρονών) και την Βασιλική το 1937.
Ο Τάσος φοίτησε στο προπολεμικό Δημοτικό Σχολείο του χωριού του αλλά ο πόλεμος του 1940 και η Κατοχή διέκοψαν βίαια την πρωτοβάθμια εκπαίδευσή του. Μετά τη λήξη του πολέμου το 1945 εισάγεται στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή της Θεσσαλονίκης για τετραετή εκπαίδευση στη γεωπονία και την γεωργοτεχνική.
Όταν τελείωσε το τρίτο έτος, το 1948 δεν συνεχίζει στο τελευταίο έτος αλλά εισάγεται ως εθελοντής στη Στρατιωτική Σχολή Τεχνιτών στην Αθήνα για μία πενταετία, εκπαιδεύεται ως μηχανικός οχημάτων και αρμάτων μάχης και αποστρατεύεται το 1953 με το πτυχίο του μηχανικού Α΄ κατηγορίας. Την ίδια χρονιά πεθαίνει ο πατέρας του.
Το 1954 μεταναστεύει στην Αυστραλία και δυο μέρες μετά την αναχώρησή του, πεθαίνει η μητέρα του Αγγελική. Προορισμός του Τάσου το κέντρο μετανάστευσης της Greta NSW, λόγω όμως των κακών συνθηκών φεύγει κρυφά με άλλους και έρχεται στη Μελβούρνη όπου βρίσκει δουλειά στο εργοστάσιο παραγωγής γύψου. Λίγες μέρες αργότερα βρίσκει δουλειά στη μεγάλη αντιπροσωπεία αυτοκινήτων General Motors Holden ως μηχανικός. Μετά από ένα εξάμηνο διάλειμμα που πήγε στην Κουηνσλάνδη με άλλους 4 συμπατριώτες του για να εργαστούν στο κόψιμο του ζαχαροκάλαμου, ξαναγυρίζει στη Μελβούρνη και βρίσκει δουλειά στα εργοστάσια κατασκευής πολεμικών αεροπλάνων Commonwealth Aircraft Corporation όπου ειδικεύεται ως μηχανικός αεροπλάνων. Το 1955 παντρεύεται την νεοαφιχθείσα εκ Θεσσαλονίκης νεαρή δασκάλα Χριστίνα Τζέγκα.
Με τη Χριστίνα απέκτησαν δύο κόρες, την Αγγελική (Κική) και την Άννα.
Το 1963 κάνει δική του δουλειά που είναι συνεργείο αυτοκινήτων με πρατήριο
βενζίνης. Το 1965 εργάζεται στο Υπουργείο Πολιτικής Αεροπορίας Department of Civil Aviation ως τεχνικός και το 1965 στις Αεροπορικές Γραμμές Αnset Airlines of
Australia ως ειδικός μηχανικός κινητήρων και εφαρμοστής.
Το 1983 μετά από 30 χρόνια σε δουλειές υψηλής τεχνολογίας αποφασίζει να ιδιωτεύσει και να εκπληρώσει ορισμένες του επιθυμίες. Τελειώνει το Ελληνικό και το Αυστραλέζικο Γυμνάσιο. Στη συνέχεια εισάγεται στο ΤAFE of Broadmeadows και παίρνει μαθήματα ηλεκτρονικής. Τις ελεύθερες ώρες του ασχολείται με την ζωγραφική, τη χειροτεχνία, την κηπουρική με κομπιούτερ, το διάβασμα και τα ταξίδια. Παράλληλα γράφει τις αναμνήσεις του σε βιβλία.
Με τη σύζυγό του Χριστίνα απολαμβάνουν τώρα τους κόπους τους και χαίρονται τα έξι εγγόνια τους και τα δισέγγονά τους.
ΒΙΒΛΙΑ
Όλα τα βιβλία του Τάσου Κολοκοτρώνη τα διακρίνει η αμεσότητα και η ακρίβεια. Τα κείμενά του γίνονται ελκυστικότερα από το γεγονός ότι είναι διανθισμένα με ένα πηγαίο λαϊκό χιούμορ.
Καλλιτεχνική φύση ο Τάσος αναπαριστά από μνήμης εικόνες της ζωής του στην περιοχή μας και τις αναπαράγει με μαεστρία δημιουργώντας σκίτσα και μακέτες που διασώζουν πράγματα από μια Ελλάδα που δεν υπάρχει πια.
‘’ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ’’
Το βιβλίο αυτό ο Τάσος το έγραψε το 2007 σε ηλικία 78 χρονών. Περιέχει μνήμες του από τα πρώτα 25 χρόνια της ζωής του όπως τις έζησε στη γενέτειρά του. Το βιβλίο περιέχει σπουδαίες πληροφορίες και για τους γειτονικούς οικισμούς που ήταν ο Γαλλικός και τα Διαβατά. Περιέχει επίσης πληροφορίες από τη ζωή στο χωριό Χαμιντιέ (Μουραντιέ) της Μαγνησίας της Μικράς Ασίας από το οποίο προέρχεται μεγάλο μέρος των κατοίκων της Ν. Μαγνησίας αλλά και των Διαβατών.
Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι μας παραδίδει τις προπολεμικές μνήμες του με τρόπο γλαφυρό διασώζοντας έτσι για τις επόμενες γενιές εικόνες, πρόσωπα και γεγονότα που θα είχαν χαθεί οριστικά. Μέσα απ’ τις γραμμές του βιβλίου παρελαύνουν ονόματα και σπάνιες φωτογραφίες προέδρων της ενιαίας κοινότητας Λαχανοκήπων (1926-1950) που περιελάμβανε τα Διαβατά, την Ν. Μαγνησία και τον Γαλλικό, γραμματείς της κοινότητας, αστυνόμους, αγροφύλακες, νυχτοφύλακες, δασκάλους, ιερείς και ψαλτάδες, γιατρούς αλλά και τα αντίστοιχα δημόσια κτήρια (κοινοτικά γραφεία, αστυνομία, σχολεία, εκκλησίες κτλ). Επίσης διασώζει στη μνήμη καφενεία, παντοπωλεία, αρτοποιεία (φούρνοι), κουρεία, κρεοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, τσαγκάρικα, σιδηρουργεία, καροποιεία, αλευρόμυλους…
Αναφέρονται αναλυτικά και πρόσωπα που άσκησαν διάφορα επαγγέλματα όπως αραμπατζήδες, πεταλωτήδες, ράφτες και μοδίστρες, τζαμτζήδες, κτίστες, μαραγκοί, τσαμπάζηδες (ζωέμποροι), ψαράδες, καλαϊτζήδες (γανωτήδες), σαγματοποιοί , έμποροι, γεωργοί, αμπελουργοί, μπαξεβάνηδες, πλανόδιοι πωλητές και τεχνίτες. Καταγράφονται επίσης σπουδαία στοιχεία για τις συγκοινωνίες, για την άρδευση και ύδρευση, για την διασκέδαση και την ευρύτερη κοινωνική ζωή. Αναφέρονται λαογραφικά στοιχεία για γάμους, βαφτίσεις, ενδυμασίες και τοπογραφικά στοιχεία, προσφυγικά σπίτια του Εποικισμού, μακέτες με γεωργικά εργαλεία, κάρα, μαγκανοπήγαδα, σπίτια…
Το βιβλίο του Τάσου αποτελεί ένα νοσταλγικό ταξίδι στο παρελθόν που φωτίζει εποχές που πέρασαν για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Αποτελεί ένα σπάνιο θησαυρό, ένα αγκωνάρι πάνω στο οποίο στηρίζεται η ιστορία της ευρύτερης περιοχής μας. Αποτελεί επίσης την βάση πάνω στην οποία θα πατήσουν ερευνητές του μέλλοντος που θα θελήσουν να συνεχίσουν την ιστορική πορεία της περιοχής μας στο μέλλον.
Με το βιβλίο αυτό ο Τάσος δικαίωσε και δικαιώνει το πέρασμά του από τη ζωή ανταποδίδοντας αυτά που πήρε από το χώμα που τον γέννησε.
‘’ΕΓΩ, Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ’’
Στο βιβλίο αυτό ο Τάσος αναλύει τις δυσκολίες της φοίτησης στα σχολεία της εποχής λόγω των πολέμων αλλά και των δύσκολων συνθηκών της εποχής. Περιγράφει γλαφυρά τις δικές του διακοπτόμενες σπουδές (νηπιαγωγείο στην Έδεσσα, Δημοτικό στη Ν. Μαγνησία που το διέκοψε ο πόλεμος του 40, Γυμνάσιο στη Θεσσαλονίκη που δεν το τέλειωσε, Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης κτλ). Παράλληλα καταγράφει πολλές και σημαντικές πληροφορίες για πρόσωπα και γεγονότα της Κατοχής αλλά και σκηνές της καθημερινής ζωής. Ζωντανή η περιγραφή του των πρώτων ημερών της απελευθέρωσης
‘’ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΒΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ’’ (2008)
Εδώ ο Τάσος περιγράφει μεγάλα ιστορικά γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου όπως τα έζησε στην περιοχή μας και διασώζει λεπτομέρειες που φωτίζουν το πώς βίωσαν τα γεγονότα αυτά οι άνθρωποι του τόπου μας.
‘’Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΙ ΕΓΩ’’
Στο βιβλίο αυτό ο Τάσος διασώζει πολύτιμα στοιχεία για τον εμφύλιο αλλά και εικόνες από την μετεμφυλιακή Ελλάδα στη Φλώρινα, στην Καστοριά, στην Κοζάνη, στις Σέρρες, στο Κιλκίς, στο Σιδηρόκαστρο
‘’ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ’’
Εδώ ο Τάσος Κολοκοτρώνης περιγράφει διεξοδικά την διαδρομή του από τη Ν. Μαγνησία στη μακρινή Αυστραλία και όλα όσα έζησε στη μακρινή αυτή ήπειρο.
‘’ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΟΥ’’ (2009)
Στο βιβλίο αυτό ο Τάσος ξεδιπλώνει μια άλλη πλευρά της προσωπικότητάς του την ποιητική. Με 511 όμορφα απλά ποιήματα μεταφέρει εικόνες, πρόσωπα και γεγονότα που έζησε
Εραστής της ζωής ο Τάσος Κολοκοτρώνης, ανάλωσε μεγάλο μέρος της ζωής του σε ταξίδια όχι μόνο στην Αυστραλία αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου.
Ο ελληνοαυστραλιανός τύπος της Μελβούρνης αναφέρθηκε πολλές φορές στο έργο του Τάσου Κολοκοτρώνη όπως βλέπουμε παρακάτω.
Ο Τάσος τίμησε και τιμά το χωριό του τη Νέα Μαγνησία αλλά και την πατρίδα μας στα πέρατα της γης. Απευθύνω μια πρόταση στο Δήμο ΔΕΛΤΑ και στην κοινότητα της Νέας Μαγνησίας, να τιμηθεί όπως του αξίζει ο Τάσος Κολοκοτρώνης με οποιοδήποτε τρόπο θα κρίνουν οι αυτοδιοικητικοί μας παράγοντες και θεσμοί.
Τάσο, ευχόμαστε να σ’ έχει ο Θεός καλά, να σου χαρίσει πολλά ακόμα χρόνια ζωής για να χαίρεσαι την οικογένειά σου και να μας προσφέρεις πολλά ακόμα πράγματα. Οι κάτοικοι της Νέας Μαγνησίας αλλά και όλοι εμείς οι συνδημότες σου είμαστε περήφανοι για σένα και σου απευθύνουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για όσα προσέφερες στην περιοχή μας.
Γράφει ο Μάκης Ιωσηφίδης
